In het Bouwbesluit staat nu hoeveel geluid wettelijk is toegestaan op de erfgrens met de buren. Het is heel goed dat dit er is, maar er is geen onafhankelijke database met geluidsgegevens van de diverse leveranciers. De waarden die leveranciers verstrekken, zijn werkelijk totaal onvergelijkbaar. Daardoor blijft het lastig als installateur om een goed advies te geven aan de consument. Hoe je het geluid van warmtepompen wél kunt vergelijken? Door aan elke leverancier één simpele vraag te stellen.
Het is bij installateurs hoogstwaarschijnlijk een van de eerste vragen die klanten stellen als ze informatie inwinnen over warmtepompen. ‘Hoe stil is de warmtepomp?’, of ‘Maakt de buitenunit veel geluid?’.
Het zijn bepaald geen makkelijke vragen om te beantwoorden. Natuurlijk kun je afgaan op persoonlijke ervaringen, maar een onafhankelijke, feitelijke onderbouwing is er (nog) niet. Er is geen eenduidige berekening waarmee het geluid van warmtepompen vergeleken kan worden.
Veel meetmethodes voor geluid
Dat komt vooral doordat geluid best een moeilijk begrip is. Je hebt geluidsvermogen, geluidsdrukniveau, hoogfrequent geluid, laagfrequent geluid, middenfrequent geluid (waar wij mensen heel gevoelig voor zijn) en dan zijn er ook nog allerlei verschillende manieren om geluid te meten.
Als je het geluid meet, maakt het bijvoorbeeld nogal wat verschil of je op één meter of drie meter van een buitenunit staat, rondom de unit meet of op één punt. En het verschilt ook onder welke omstandigheden je meet. Een buitenunit maakt bijvoorbeeld veel meer geluid als het buiten heel koud is.
Geluid in het Bouwbesluit
Idse de Wit, process manager bij Viessmann Nederland, vindt het jammer dat er geen eenduidige manier komt om geluid te meten. “Helaas is besloten dat er geen onafhankelijke testinstantie komt die op basis van een eenduidige meetmethode inzicht geeft in het maximale geluid dat warmtepompen kunnen maken zodat je dat geluid makkelijk kunt vergelijken. Dat is een gemiste kans, omdat het nieuwe Bouwbesluit juist dit wil adresseren.”
Toch is De Wit blij dat het Bouwbesluit nu überhaupt iets over geluid zegt. “Steeds meer huizen worden uitgerust met een airco of warmtepomp en tot voor kort kon je bijna niks als de buurman een lawaaiige buitenunit in zijn tuin bij jou op de erfgrens plaatste. Er was weinig of geen kader voor wat wel en niet mag. Nu is dat kader er wel. Althans, er is een poging toe gedaan.”
De gegevens over het geluid worden aangeleverd door de leverancier. Daar heb je als installateur helemaal niets aan.”
“Wat is namelijk het geval?”, stelt De Wit. “Het Bouwbesluit bepaalt dat de gegevens over het geluid dat een warmtepomp maakt, worden aangeleverd door de leverancier van die warmtepomp. En aangezien er allerlei manieren zijn om geluid te meten, leveranciers allerlei verschillende manieren gebruiken en er ook nog verschillende manieren zijn om dat weer te geven, zijn die gegevens net zo vergelijkbaar als een renpaard met een bord hutspot. Totaal niet dus. Je hebt er als installateur eigenlijk helemaal niets aan.”
Hier heb je wél wat aan
Toch is er wel een mogelijkheid om het geluid van verschillende merken warmtepompen te vergelijken. “Goed vergelijken lukt als je aan alle leveranciers de volgende simpele vraag stelt: Wat is het maximale geluidsvermogensniveau van de buitenunit? Oftewel: wat is het maximaal optredende geluidniveau dat de buitenunit kan produceren? Het maximale geluidsvermogen verandert namelijk niet als je dichterbij of verder weg staat. Hoe je het ook meet, er komt altijd hetzelfde getal uit. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het geluidsdrukniveau, dat wél verschilt per situatie.”
Wil je klanten dus adviseren en het geluid van verschillende merken warmtepompen goed kunnen vergelijken, vraag dan bij elke leverancier wat het maximaal optredende geluidniveau is dat de buitenunit kan produceren. De Wit geeft daarbij nog een tip: “Laat je niet met andere cijfers afschepen, want met elk ander cijfer is een eerlijke vergelijking onmogelijk.”
Gewicht en omvang doen er ook toe
“Wat je overigens ook kunt doen: kijken naar het gewicht en de omvang van de buitenunit. Hoe groter de buitenunit, hoe groter het verdamperoppervlak en hoe lager de luchtsnelheid is, hoe stiller hij is. Andersom geldt ook: hoe kleiner, hoe meer geluid.”
Bij een kleine warmtepomp zul je in Nederland bijna altijd een extra akoestische omkasting nodig hebben om aan het Bouwbesluit te voldoen. Maar uiteindelijk neemt dit net zoveel of misschien zelfs meer ruimte in dan een grote buitenunit, zegt De Wit. “En als werktuigbouwer vind ik een ontwerp met een laag geluidsniveau als uitgangspunt veel fraaier dan een standaard lawaaiapparaat dat gedempt moet worden.”
Tot slot is de oude praktijkregel van toepassing dat geluid gedempt wordt door massa. Het gewicht van het buitendeel geeft een goede indicatie over het te verwachten geluid: hoe lichter, hoe meer geluid. Massa wordt veroorzaakt door afmetingen, het trillingvrij opstellen van de compressor op een verzwaarde bodemplaat en extra trillingvrij leidingwerk.
Dit artikel is gesponsord door Viessmann
