Een rijksmonument verduurzamen met een warmtepomp is vanwege allerlei regels een uitdaging. Dat gold ook voor het 17e-eeuwse pand Spaansche Hof in Den Haag. De keuze viel op een hybride warmtepompsysteem, mede vanwege netcongestie en het middentemperatuur-afgiftesysteem.

Twee VRF-warmtepompen die met een helikopter op het dak van een kasteel worden geplaatst: het leverde installateur Kanters en Huis Bergh in 's-Heerenberg veel publiciteit op, ook in Vakblad Warmtepompen. Het mediamoment is een mooie aanleiding om samen met de installateur en de leverancier de verduurzaming van het kasteel nader onder de loep te nemen.

Afgelopen jaar opende Hisense in China een VRF-fabriek met volledig geautomatiseerde productielijnen. Aan het hele proces - van solderen aan warmtewisselaars tot logistieke afhandeling - komt geen mensenhand te pas. "Sneller, goedkoper en minder foutgevoelig", stelt Mark Hoff, marketingdirecteur van de Nederlandse Hisense-distributeur HS Climate Solutions. "Dat zijn ook de voorwaarden om de energietransitie in de gebouwde omgeving tot een succes te maken."

Een nieuw kabinet moet prioriteit geven aan de verduurzaming van woningen om de energierekening betaalbaar te houden. Dat staat in het tussenverslag van informateur Sybrand Haersma Buma op basis van de informatiegesprekken met Rob Jetten van D66 en Henri Bontenbal van het CDA. Warmtepompen worden niet genoemd; warmtenetten wel: 'Daar moet een nieuw kabinet vol op inzetten.'

Om woningeigenaren te overtuigen een warmtepomp te nemen, zijn sociale aspecten net zo belangrijk als technische. Dat is de visie van Bob en Dirk Oegema, die op basis hiervan diverse buurtprojecten hebben opgezet. Buurtbewoners die al een warmtepomp hebben, zijn hierbij de inspirerende voorbeelden, terwijl een gedegen advies per woningtype de drempel verder moet verlagen. Ook installateurs kunnen van deze aanpak profiteren.

Netbeheer Nederland maakte zich aan de formatietafel sterk voor warmtenetten, 'want ze zijn maatschappelijk de voordeligste manier om woningen te verwarmen'. En als warmtenetten geen optie zijn, vinden de netbeheerders de stuurbare hybride warmtepomp vaak het beste alternatief. Wat vindt Frank Agterberg, voorzitter van Vereniging Warmtepompen, van deze visie? En heeft de vereniging haar mening ook aan de formatietafel gedeeld?

Vanwege ruimtegebrek of om geluidshinder te voorkomen, kunnen warmtepompen op het dak worden geplaatst. Daarbij kan bij een schuin dak voor een dakkapel worden gekozen of voor een plaatsing in een speciaal gemaakte opbouw die op een schoorsteen lijkt. We hebben de mogelijkheden en de kritische kanttekeningen op een rijtje gezet.

Het verduurzamen van vooroorlogse woningen met een warmtepomp is wat lastiger, maar zeker niet onmogelijk. De diverse voorbeelden hiervan die in Vakblad Warmtepompen zijn beschreven vormen hiervan het bewijs. We hebben ze hier voor u op een rijtje gezet.

Er komen steeds meer (lucht/water-)monoblocks op de markt. Anders dan bij splitsystemen wordt bij dit soort warmtepompen water in het buitendeel verwarmd. Het betekent dat er geen koudemiddel naar een binnendeel gaat. Dat is de reden dat propaan veel in monoblocks wordt toegepast. Het koudemiddel is ingedeeld in veiligheidsklasse A3, wat staat voor hoge ontvlambaarheid.

De hybride warmtepomp is een belangrijk thema voor Vakblad Warmtepompen. Daarom hebben we er veel over gepubliceerd. Om u wegwijs te maken in het aanbod, hebben we een overzichtsartikel over dit thema gemaakt, met links naar de diverse artikelen. Hierin zijn (uiteraard) ook de artikelen over all-electric ready (hybride als tussenstap) opgenomen.

Met het toekomstbestendige Hybride VRF-systeem biedt Mitsubishi Electric de ultieme oplossing voor situaties waarin je geen of minimaal koudemiddel in (delen van) een gebouw wil hebben. Erwin Tuijtel van Alklima, exclusief distributeur van Mitsubishi Electric voor Nederland, legt uit waarom deze HVRF-technologie zo eenvoudig toe te passen is door zowel adviseur als installateur.

Bij woningbouwprojecten draait het om comfort, energie-efficiëntie en installatiegemak. De Alfea Excellia S van Atlantic (een merk van Groupe Atlantic Nederland) is een lucht/water-warmtepomp die precies daarop inspeelt. Het systeem is geschikt voor een groot aantal woningbouwprojecten, van rijtjeswoningen tot vrijstaande woningen, en biedt daarnaast voldoende capaciteit voor projecten met een hoge vraag naar warm tapwater.

Een lucht-water hybride warmtepomp zonder buitenunit die is ontworpen voor de zolder van een Nederlandse woning met beperkte buitenruimte. Dat is de Interion van ATAG. Deze warmtepomp werkt samen met alle merken cv-ketels, maar is specifiek afgestemd op de nieuwe ATAG iQ cv-ketel. Hiermee krijg je een slimme en compacte combinatie.

Op Vakbeurs Energie 2025 presenteert Panasonic oplossingen die installateurs direct vooruithelpen: de Aquarea M-serie met BIG-M, de flexibele Aquarea Loop en de compacte RAC Solo. Ook de K- en L-serie zijn aanwezig, plus slimme connectiviteit, tado-integratie en nanoe X. Bezoek stand 3.C008 en bestel je gratis ticket t.w.v. €50 online.

In dit nummer o.a.: Regenwaterput als warmtepompbron, Cascade: een systeem - twee units; Nieuwe methode voor goedkopere bronboringen; Lichte en lage panelen voor vloerverwarming.

In dit nummer o.a.: Kritische blik op warmtenetten, lucht/water-warmtepompen van het dak gehaald, flat verduurzaamd in netcongestiegebied, en Sparta als eerste betaald-voetbalclub gasloos.

Onder de paraplu van de Nationale Energie Week, vinden in de Brabanthallen op 7, 8 en 9 oktober 2025 vier vakbeurzen plaats: Vakbeurs Energie, PREFAB, Zero Emission | Ecomobiel en Industrial Heat & Power.

In dit nummer o.a.: De potentie van damwanden als warmtepompbron, Technische problemen bij units van failliet Factory Zero, Felle discussie over regels bepaling COP tapwater, en PVT plus bodemlussen zorgen voor een goed rendement.