Stille thermodynamische warmtepompen verwarmen 29 zorgwoningen

Ochsner staat als Oostenrijkse warmtepompfabrikant bekend om zijn afwijkende buitenunit voor lucht/water-machines. In plaats van een verticale unit gebruikt Ochsner een horizontale unit op pootjes. De luchtstroom komt van onderaf en wordt door de ventilator aan de bovenzijde door de machine gezogen. Een speciaal kapje boven de ventilatoropening voorkomt dat de verdamper kan worden verstopt door sneeuw.

Hindernissen

Een verticale luchtstroom heeft enkele grote voordelen ten opzichte van een verticale unit met een horizontale luchtstroom, zegt Gert Jongsma, product manager bij importeur DHPS. “Bij de buitenunits die we over het algemeen kennen, moet je de lucht naar een bepaalde kant wegstuwen, vaak met hindernissen. Deze unit is heel ruim aan de onderkant en kan de lucht gemakkelijk aanzuigen. De ventilator trekt de lucht er doorheen en blaast hem boven uit. Er kan ook geen blad voor komen.”

De compressor is naar de binnenunit verhuisd.

Compressor in de binnenunit

Met afmetingen van 1,30 bij 1,30 meter is de buitenunit van Ochsner, zelfs voor een warmtepompvermogen van 6 kW, vrij royaal te noemen. Dat is niet zonder reden; hierdoor is er meer oppervlakte voor de verdamper beschikbaar, met ruime openingen voor de luchtstroom. “Kleine units moeten heel wat meer druk overwinnen. De luchtstroming uit de machine maakt dan het meeste geluid.” Om de geluidsproductie verder te beperken, is de compressor naar de binnenunit verhuisd. Daarmee is de binnenunit vergelijkbaar met die van een bodemwarmtepomp waarbij de compressor ook is ingebouwd in het toestel. Dat principe is niet nieuw, ook Weishaupt heeft een lucht/water-warmtepomp met compressor in de binnenunit.

Geluidsvermogen neemt niet toe bij vollast

Het resultaat is een geluidsvermogen van 45 dB in het hart van de machine. Op drie meter afstand blijft daar nog een geluidsdruk van 28 dB van over. De 45 dB, die in de rekentool moet worden ingevoerd om het geluid op de perceelgrens te kunnen bepalen, is een stuk gunstiger dan bij andere lucht/water-warmtepompen van 6 tot 8 kW, stelt Jongsma. “Warmtepompen van andere merken zitten vaak op 62 tot 68 dB. Dit scheelt een stuk.” Het bronvermogen van de buitenunit van 45 dB is gemeten onder nominale condities. Normaliter neemt het geluidsvermogen toe bij vollast, maar daar is bij de Hawk geen sprake van. “De buitenunit heeft alleen een ventilator die lucht verplaatst. Hij heeft geen ‘bovennominale’ stand”, aldus DHPS-directeur Wilhard Oldengarm.
Ondanks de stillere werking verwacht DHPS niet dat de warmtepomp van Ochsner direct in projectmatige nieuwbouwhuizen terechtkomt, waar juist het geluidsissue het sterkst speelt. Ochsner is een premium-merk, wat zich ook vertaalt in een hogere prijs. Jongsma: “We zien dat de Hawk vooral zijn werk doet in villa’s.”

Lange staat van dienst
Ochsner lijkt een relatief onbekende speler op de Nederlandse markt, maar het merk is al lange tijd actief en is zelfs één van de eerste spelers. Dat gaat terug naar begin jaren negentig, zo merkt de huidige importeur DHPS. Er is een opvallend sterke vraag naar vervanging van warmtepompen van Ochsner uit die tijd. Begin jaren negentig werden de eerste woningen voorzien van een water/water-warmtepomp van Ochsner. Deze toestellen zijn inmiddels de levensduur van 25 jaar gepasseerd en aan vervanging toe. Volgens DHPS willen bewoners vanwege de langdurig betrouwbare werking opnieuw een warmtepomp van Ochsner plaatsen en komen installateurs nu bij dit bedrijf – de huidige importeur – terecht.

De Hawk maakt gebruik van een nieuw koudemiddel.

R513A als koudemiddel

Ochsner had al een hele reeks lucht/water-warmtepompen onder de serienaam Air. Het vermogen daarvan gaat tot enkele honderden kilowatts in cascade. Al die machines gebruiken koudemiddel R410A. Speciaal voor de woningmarkt is daar nu de Hawk bijgekomen, een lucht/water-warmtepomp met een modulerend vermogen tot 9 kW (A7/W35) en met het nieuwe koudemiddel R513A. Dit mengsel van R1234yf en R134a duikt de laatste tijd af en toe op. R513A heeft het voordeel van een relatief lage GWP van 631 die gunstiger is dan de GWP-waarden van R134A en R410A. De warmtepomp kan cv-water van maximaal 65 °C leveren. Het gaat om een solotoestel; voor tapwater komt er een vrijstaande boiler bij. De driewegklep is al wel in de binnenunit ingebouwd.

Maximale leidinglengte

De warmtepomp valt in de categorie ‘split’. De binnen- en buitenunit zijn met koudemiddelleidingen met elkaar verbonden. De maximale afstand mag twintig meter zijn. De binnenunit is voorgevuld. Volgens Jongsma is het verstandig om de maximale leidingafstand te respecteren. Hoewel er nog niet zoveel ervaring is met R513A in de Hawk, is bij veel koudemiddelen de leidinglengte bepalend voor de goede werking. Als voorbeeld noemt hij R32. “R32 is kritisch met druk en temperatuur. Je leidinglengte en vulling moeten redelijk precies zijn om de machine goed te laten functioneren. Bij R410A was het aansluiten en klaar, bij R32 heb je soms net te weinig of te veel leidinglengte. Dat zat bij R410A nog in de marge.”

Andere geluidsarme lucht/water-warmtepompen
Naast Ochsner zijn er diverse andere fabrikanten die geluidsarme oplossingen op de markt brengen. Eplucon, importeur van Spaanse warmtepompen van Ecoforest, komt met het luchtbron-concept. Daarbij is een bodemwarmtepomp gekoppeld aan een drycooler. Het levert een stiller systeem op omdat de warmtepomp met compressor binnenshuis staat, zo belooft de fabrikant, overigens zonder het geluidsniveau aan te geven. In de tuin of op het dak staat alleen een drycooler met ventilator. Daarnaast ontwikkelde Eplucon samen met Breman een drycooler in dakbehuizing. De buitenunit van de lucht/water-warmtepomp WBB van het Duitse Weishaupt, eveneens zonder compressor, heeft een geluidsvermogen van 56 dB. Anders dan bij Ochsner blaast de buitenunit wel horizontaal uit. De al eerder beschreven verdampingspanelen voor directe expansie van het koudemiddel (DX) zijn helemaal stil; een ventilator ontbreekt simpelweg. Dat geldt eveneens voor bodemwarmtepompen gekoppeld aan PVT-daken. De metalen dakplaten fungeren als verdamper van een warmtepomp. In dezelfde categorie valt de nokverdamper van het Nederlandse Tegnis. De nokverdamper vervangt de vorstpannen bij een pannendak en heeft een lengte van 4,5 meter. De koude lucht zakt onder de pannen naar beneden, waardoor een omgekeerde natuurlijke trek ontstaat. Tegnis, dochter van VolkerWessels, heeft met de nokverdamper ook het compleet geïsoleerde prefab-dak Smartroof ontwikkeld, inclusief zonnepanelen.

Hindernissen

Compressor in de binnenunit

Geluidsvermogen neemt niet toe bij vollast

R513A als koudemiddel

Maximale leidinglengte

Gerelateerde artikelen over geluid en geluidsreductie: