In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Zo is vastgelegd dat vanaf 2021 per jaar 50.000 bestaande woningen van het gas moeten worden gehaald, en vanaf 2030 zelfs 200.000. Milieuorganisatie Natuur & Milieu stelt ieder jaar met de hulp van RVO en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat de Gasmonitor op. In dit document wordt de voortgang van ‘de route naar aardgasvrij’ beschreven. Uit de derde Gasmonitor, die afgelopen week is gepubliceerd, blijkt onder andere dat het aantal verkochte gasketels in Nederland nog altijd groeit, en in absolute aantallen veel harder dan het aantal verkochte warmtepompen.

Groei in warmtepompverkoop

Volgens de Gasmonitor werden in 2019 in Nederland bijna 45.000 warmtepompen verkocht, een kwart meer dan in 2018. Daarmee is het op pelletkachels na de verwarmingstechniek die in relatief opzicht de sterkste groei vertoont. Dat klinkt alsof de warmtepomp zijn opmars van de afgelopen vijf jaar doorzet en Nederlanders steeds vaker voor een gasloze oplossing kiezen. De verkoopcijfers van hr-ketels zorgen voor een sterke relativering: de groei van het aantal verkochte warmtepompen gaat niet gepaard met een daling in het aantal verkochte hr-ketels. Sterker, dat aantal nam in 2019 met 4,8 procent toe. Dat is zelfs een grotere groei dan in 2018, toen 1,1 procent meer ketels werden verkocht dan in het jaar daarvoor.

Hr-ketel onbedreigd dominant

In absolute aantallen nam het aantal verkochte hr-ketels toe met bijna 21.000, tegenover 9.000 warmtepompen die er meer zijn verkocht dan in 2018. Met een totale verkoop van 450.000 stuks in 2019 – afgezet tegen 45.000 warmtepompen – en een verdere groei in de verkoop kan rustig worden gesteld dat de cv-ketel nog altijd onbedreigd dominant is op de verwarmingsmarkt.

Vervanging van bestaande ketels

De groei in het aantal verkochte hr-ketels is volledig toe te schrijven aan de vervangingsmarkt. In nieuwbouw worden steeds minder woningen aangesloten op aardgas, met name door het vervallen van de aansluitplicht (die feitelijk een aansluitverbod inhoudt). Begin 2020 werd ruim 80 procent van de nieuwbouwwoningen gasvrij opgeleverd. Blijkbaar stuit de overstap naar een warmtepomp voor veel eigenaren van bestaande woningen op grote bezwaren. Afgelopen week stelde het PBL bijvoorbeeld dat verduurzaming voor veel woningeigenaren helemaal niet rendabel is.

Pleidooi voor isolatie

“De cijfers laten zien dat het niet vanzelf goed komt met de overstap naar aardgasvrij wonen”, aldus Rob van Tilburg, directeur Programma’s Natuur & Milieu. “Wie nu een hr-ketel aanschaft, heeft de komende 15 jaar nog aardgas nodig. De hr-ketel blijft de warmtemarkt domineren, alternatieve technieken winnen slechts mondjesmaat terrein.” Natuur & Milieu pleit met name voor meer isolatie: “Dat is voor de toepasbaarheid van veel duurzame technieken de eerste stap. Daarom roepen we de overheid op isoleren veel aantrekkelijker te maken en desnoods wettelijk te verplichten bij woningoverdracht.”

Overige verwarmingstechnieken

Als tot slot wordt gekeken naar andere verwarmingstechnieken, is het aantal aansluitingen op een warmtenet in 2019 met 3,5 procent gestegen, tot meer dan 400.000. De verkoop van pelletkachels toonde een opvallende groei van 49 procent in 2019, met in totaal 18.000 verkochte apparaten. Wellicht is hier vorig jaar een ‘run’ op ontstaan nadat bekend werd dat de ISDE-subsidie voor palletkachels in 2020 zou komen te vervallen.