‘Na mijn middelbare schooltijd en wat omzwervingen ben ik tropische landbouw gaan studeren in Deventer. Een van de vakken die ik er volgde was entomologie, oftewel het bestuderen van insecten. Ik kan me de lange practica en het leren van Latijnse insectennamen nog goed herinneren. Die namen kan ik nog steeds opdreunen. Wat me ook is bijgebleven, is een uitspraak van de leraar entomologie, de heer Gelissen. Hij zei dat het idee dat we in de wereld van de mensen leven niet klopt. Volgens hem leven we namelijk in de wereld van de insecten. Ze zijn met veel meer, en overal aanwezig.

Ook nu, tijdens de corona-uitbraak, moest ik weer terugdenken aan de opmerking over insecten. Waar mijn gedachten ook naar uitgingen, was mijn bezoek aan Jaga in België eind vorig jaar, toen de wereld er nog een stuk leuker uitzag. CEO Jan Kriekels sprak er over de noodzaak tot verduurzaming, en dat veel mensen de urgentie er niet van inzien en daarom niet tot actie komen. Ik moest hieraan denken omdat bij de coronacrisis van dit moment mensen en regeringen wel in actie komen. Het is duidelijk dat ze de urgentie in dit geval wel inzien.

Over het verschil in urgentie las ik een interessant artikel in de Volkskrant van 21 maart, getiteld ‘Generale repetitie’. Net als Kriekels stelt auteur Ben van Raaij vast dat klimaatverandering een sluipende crisis is, waardoor het veel lastiger is een gevoel van urgentie te krijgen. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout ziet dat voorlopig niet veranderen. En gebeurt dat wel, dan betekent het volgens hem dat we te laat zijn om nog iets te doen, zo stelt hij in het Volkskrant-artikel vast.
Ook Johan Rockström, van het Duitse Potsdam Institute for Climate Impact Research, komt in het artikel aan het woord. Volgens hem is de wereldwijde disruptie van dit moment nog niets, vergeleken met wat de gecombineerde klimaat- en biodiversiteitscrisis teweeg gaat brengen. Dat maakt deze pandemie een soort generale repetitie van wat er nog komt, stelt hij.

De coronacrisis werkt enerzijds niet mee om de opwarming van de aarde te beteugelen. Zo is de voorbereiding van de volgende klimaattop opgeschort, loopt de nieuwe EU-Klimaatwet vertraging op, en kan de verwachte economische recessie door corona investeringen in groene energie ondermijnen. Anderzijds kan de coronacrisis mensen en regeringen aan het denken zetten. Wellicht realiseren ze zich dat een wereldomvattende ramp niet alleen in films plaatsvindt en, om nog even bij de woorden van mijn leraar entomologie stil te staan, dat we niet in de wereld van alleen de mensen leven.’

Uko Reinders, hoofdredacteur van vakblad Warmtepompen

> Leestip
Corona-update: leveranciers warmtepompen gaan ‘gewoon’ door, bouw wordt niet gespaard

Meer columns: