Als eerste club in het betaalde voetbal is Sparta in maart van het gas afgegaan. Voor de verwarming is gekozen voor een wko-installatie met twee grote warmtepompen. Daarnaast is er een grote lucht/water-warmtepomp. Een softwaresysteem bepaalt continu wat de meest efficiënte optie om te verwarmen en te koelen is.

Voor de verwarming zou het nieuwe onderwijsgebouw Lassus Campus in Zwolle op een warmtenet worden aangesloten. Maar toen dat om praktische redenen niet doorging, viel de keuze op warmtepompen. Vanwege netcongestie werd uiteindelijk voor een hybride oplossing met gasketels gekozen. In het eerste jaar dat het gebouw in gebruik is, zijn de gasketels echter nauwelijks gebruikt.

ATAG Verwarming is vooral bekend van de cv-ketels, maar was in het roerige verleden ook actief in andere producten, zoals fornuizen, verlichting en fietsen. Het ATAG van vandaag richt zich op duurzame verwarming, met daarin een centrale rol voor warmtepompen en toch ook voor de cv-ketel. Hoe pakt het bedrijf uit Lichtenvoorde deze transitie aan?

Om het geluid van warmtepompen te dempen, is het plaatsen van een omkasting een bekende oplossing. Er is echter een nieuw product op de markt met een geluidscherm aan alleen de voorkant en zijdes van de buitenunit. Dat zorgt voor een lagere prijs, maar zal in veel gevallen toch voldoende demping opleveren om alsnog binnen de geluidsnorm op de erfgrens te blijven.

Een bestaande woning all-electric verwarmen met een warmtepomp was in 2018 nog geen gemeengoed. Zeker niet in combinatie met grotendeels traditionele radiatoren. Sybren Bruining waagde zich er desondanks aan. Dat liep goed af; zijn huis kan goed worden verwarmd en de warmtepomp betaalt zich sneller terug dan verwacht.

Een vooroorlogse woning verduurzamen naar energielabel A++++. Dat kan, zo bewijst Marco Kolenberg uit Lutjebroek. Hij deed het onder meer met een tweedehands warmtepomp, afkomstig van het mislukte project De Teuge in Zutphen. En met bodemlussen in de heipalen voor een nieuwe schuur annex privécafé.

Hoe verder een monoblock van de woning staat, hoe langer de leidingen moeten zijn. En dat betekent ook dat er meer warmte verloren gaat. Maar hoe groot is dat warmteverlies eigenlijk? Gaat het om enorme verliezen of valt het mee?

De eerste zeven bedrijven die Sjoerd Luteyn benaderde om zijn slecht geïsoleerde woning uit 1650 te verduurzamen, zagen er geen heil in. Ze noemden het zelfs onmogelijk. De achtste dacht daar anders over. Zijn ideeën zijn inmiddels verwezenlijkt; met een all-electric warmtepomp is de woning gasloos gemaakt. Luteyn vertelt over het project en gaat in op de grootste tegenvaller: de ingewikkelde procedure om subsidie aan te vragen.

Het is het duurzaamste huis van Nederland uit de bouwperiode 1945-2000 tot 150 m2 woonoppervlakte. De woning, van Mendi en Kevin van den Broek in Nijkerk, behaalde deze ereprijs met een bodemwarmtepomp en andere energiebesparende technieken. Het was de warmtepompinstallateur die hen dwong tot deze stap. "Anders was nul op de meter niet mogelijk geweest."

De warmtepomp met het natuurlijke koudemiddel propaan lijkt een wonderapparaat. Het toestel verwarmt moeiteloos het cv-water tot 75 °C en kan daardoor een directe vervanger van de gasketel zijn. Maar fabrikanten zwijgen over de COP en het afgegeven vermogen bij zo'n hoge aanvoertemperatuur. Dat die COP niet erg hoog is, zal daarbij een rol spelen.