Bas Roestenberg

De European Heat Pump Association (EHPA) heeft de inzendtermijn voor de Heat Pump Awards 2025 geopend. Tot 15 augustus kunnen projecten worden ingestuurd om kans te maken op een award in een van de vijf categorieën. In het verleden zijn verschillende Nederlandse projecten in de prijzen gevallen.

Om een warmtepomp met meer dan 150 gram propaanvulling binnen op te mogen stellen, zijn extra veiligheidsmaatregelen nodig. Bij het Fraunhofer Instituut is daarom jarenlang aan een prototype warmtepomp gewerkt waarvan de koudemiddelvulling onder die grens bleef. Met succes: onlangs zijn twee water/water-warmtepompen met minder dan 150 gram propaan op de markt gebracht.

Meer rendement, passieve koeling en geen buitenunit: bodemgebonden warmtepompen hebben verschillende voordelen ten opzichte van lucht/water-installaties. Voor woningeigenaren vormt de bijbehorende bronboring echter een obstakel: boren is erg duur, er moet plek voor zijn en het levert fysieke overlast op. Geheco uit Delft werkt aan een techniek waarmee bodembronnen goedkoper en eenvoudiger zijn te realiseren. "Hiermee hoeft de grondgebonden warmtepomp geen luxeproduct meer te zijn."

Bij datacenters wordt veel restwarmte afgevoerd door drycoolers en chillers. Door ze te vervangen door warmtepompen kan die warmte nuttig worden gebruikt, bijvoorbeeld voor een stadswarmtenet. Tijdens een seminar van groothandel Celsis ging Klaus Hoberg Jensen, sales director van de Deense warmtepompfabrikant Fenagy, onlangs in op een actueel praktijkvoorbeeld.

Ongeveer twee derde van de tijd dat airconditioners in Nederlandse woningen zijn ingeschakeld, worden ze niet gebruikt voor koeling maar voor (bij)verwarming. Dat geldt althans bij airconditioners van Panasonic; deze fabrikant heeft in een aantal landen het gebruik van zijn airco's op dit aspect gemonitord.

De huidige ISDE-subsidiebedragen voor warmtepompen worden ook in 2026 gehanteerd. Dit heeft minister Hermans van Klimaat en Groene Groei afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt naar aanleiding van onderzoek naar de regeling. Wel wordt het budget volgend jaar verlaagd naar 511 miljoen euro.

Warmtepompen bieden veel voordelen, maar gebruiken koudemiddel dat ofwel klimaatonvriendelijk, ofwel brandgevaarlijk is. Al jarenlang wordt daarom onderzoek gedaan naar alternatieve, koudemiddelloze warmtepompconcepten - tot nu toe met weinig succes. Wetenschappers uit Hongkong claimen echter een doorbraak, met de ontwikkeling van een thermo-elastische warmtepomp die een buitengewoon hoog rendement zou halen.

In verschillende vooroorlogse wijken vallen warmtepompen soms uit door 'onderspanning' op het lokale net. Een belangrijke oorzaak is dat in het verleden te dunne kabels zijn aangelegd. Daarmee zitten wijknetten de energietransitie in de weg; ze zijn niet toegerust op de toename van lokaal opgewekte zonne-stroom en het stroomgebruik van warmtepompen en laadpalen.

Onder fabrikanten en importeurs van warmtepompen woedt al enige tijd een felle discussie over de bepaling van de tapwater-COP. Doordat partijen naar eigen inzicht gebruikmaken van de ruimte die het testprotocol biedt, worden soms onrealistisch hoge COP's gerealiseerd, zo stelt het ene kamp. Het andere kamp ontkent dat laatste. De oorzaak van het probleem is een hiaat in de regelgeving. Het zorgt voor frustratie in de sector. "Zonde dat we hier zo veel tijd en energie in moeten steken."

Monteurs waarderen de duurzaamheid en het rendement van warmtepompen, blijkt uit onderzoek onder werknemers van zeven grote installatiebedrijven. Daarbij geven ze echter ook aan dat sommige ontwikkelingen het installeren van warmtepompen lastiger of minder leuk maken. Zo zorgt de opkomst van prefabsystemen en monoblocks voor meer zwaar tilwerk, en wordt gevreesd dat digitalisering tot minder contact met bewoners leidt.