De keuze voor wandverwarming werd ingegeven doordat men niet in de vloeren wilde frezen. “Het is een oude gymzaalvloer, en die wilden we graag behouden voor dit karakteristieke gebouw”, aldus Peter Stam, adviseur bij Merosch. Het bedrijf liet de oude gymzaal uit 1955 in 2017 renoveren, zodat hij als eigen kantoorpand kon worden gebruikt. Bij het project zijn alleen het casco en de gymzaalvloer behouden.

‘Aangename stralingswarmte’

De gesloopte bruikbare elementen zijn zoveel mogelijk hergebruikt in het gebouw. Voor verwarming en koeling van het pand is een bodemwarmtepomp van Nibe geïnstalleerd, aangesloten op vier met water gevulde bronnen van 150 meter diep.
Vanwege het hoge comfort koos Merosch voor wandverwarming als hoofdverwarming. Stam: “Normaal zouden we voor vloerverwarming hebben gekozen. Een wand zit alleen om de ruimte heen, terwijl je met vloerverwarming over het hele oppervlak verwarmt. Maar ook wandverwarming is comfortabel. Zeker als de warmtepomp in de ochtenduren de temperatuur in het gebouw op niveau brengt, komt er aangename stralingswarmte van de muren. Het comfort dat hiermee wordt geboden, is echt heel hoog. Dat geldt ook voor de koeling.”

Bij de renovatie werd eerst de schil van het gebouw aangepakt.

Koeling op zomerse dagen

Op de plekken waar het wel mogelijk is, dus waar de gymzaalvloer niet ligt, heeft Merosch wel gekozen voor vloerverwarming, zoals bijvoorbeeld in de voormalige kleedkamers, de toiletruimte en de entresolverdieping. Omdat de wand- en vloerverwarming een grote afgifte hebben, is het mogelijk om op lage temperaturen van 25 tot 30 graden te verwarmen met de warmtepomp. Ze kunnen de afgiftesystemen bovendien gebruiken voor koeling op zomerse dagen. “Op hele warme dagen is het hier beter vertoeven dan bij de meesten van ons thuis”, aldus Stam.

Hoogwaardige isolatie

Omdat de gymzaal uit 1955 slechte isolatiewaarden had, is het gebouw volledig opnieuw geïsoleerd, vertelt de adviseur. “Dat is ook echt nodig als je laagtemperatuurverwarming wilt toepassen. Om de dikte van de voorzetwand te beperken en een zo groot mogelijk vloeroppervlak te creëren, is de spouwmuur gevuld met EPS-parels. Voor de buitenmuur hebben we vervolgens nog een metalstudwand met hoogwaardig isolatiemateriaal gezet, en daarop hebben we de wandverwarmingspanelen van Variotherm gemonteerd, waar de slangen in zijn geïntegreerd. Deze panelen worden prefab in diverse maten geleverd. Doordat de panelen kunnen worden gekoppeld, kun je een groot systeem samenstellen. De panelen zijn op verschillende verdelers aangesloten, en die worden door de warmtepomp gevoed.”

Verbetering van akoestiek

In de hele voormalige gymzaal zijn de panelen voor de wandverwarming tot 2,5 meter hoogte aangebracht. Daarboven zijn andere wandpanelen toegepast om het akoestisch comfort in het kantoor te verbeteren. “Boven de wandverwarming hebben we geperforeerde gipsplaten gebruikt, met daarachter minerale wol”, vertelt Stam. “Het onderste gedeelte van de wand voorziet het gebouw van warmte en koelte, terwijl het bovenste gedeelte de akoestiek in de ruimte verbetert.”

De gymzaalvloer die kon worden gespaard door de keuze voor wandverwarming.

Onbekend alternatief

Volgens Stam is wandverwarming ten onrechte een onbekend concept: “Vloerverwarming is op dit moment nog altijd goedkoper dan wandverwarming, maar het is niet altijd mogelijk om vloerverwarming toe te passen. Soms is het vanuit milieu- of esthetisch oogpunt niet wenselijk om de vloer eruit te halen, en in die gevallen is wandverwarming een prima alternatief. Ik denk ook dat wandverwarming goedkoper zal worden als het vaker wordt toegepast.”
Als de schil van een gebouw toch al wordt aangepakt om voor betere isolatie te zorgen, kan dat volgens Stam ook een reden zijn om meteen voor wandverwarming te kiezen. “Je gaat dan toch al met de wanden aan de slag, en dan is het wellicht kosteneffectiever om wandverwarming te overwegen. De vraag is daarbij overigens wel of er voldoende wandoppervlak beschikbaar is voor de warmteafgifte van het gebouw.”

De panelen voor wandverwarming worden prefab in de maat 2500×1000 mm geleverd.

Voorzichtig boren en schroeven

Een heel andere vraag is of er ook nadelen aan wandverwarming zitten. Stam: “Een klein nadeel van wandverwarming is dat het lastig is om dingen aan de muur op te hangen. Het kan wel, maar daarbij moet je altijd eerst met een scanner kijken waar de leidingen lopen.” De ervaringen met wandverwarming in de voormalige gymzaal zijn over het algeheel positief, vertelt Stam tot slot. “We hebben al een strenge winter en een hete zomer achter de rug, maar zijn daar zonder klachten over het binnenklimaat doorheen gekomen. En dat terwijl je normaal ook wel een jaar nodig hebt om het systeem in te regelen voordat alles goed werkt. Een stagiair houdt bij ons het gebouw in de gaten, en bekijkt bijvoorbeeld of er patronen zitten in de tijdsindeling en of er eventuele verbeteringen mogelijk zijn.”.

: Foto van de gymzaal in eerdere tijden.

: Artist impression van het volledige pand na renovatie.

> Lees meer over vloer-, wand- en plafondverwarming:
Vloerverwarming en warmtepomp: een perfect huwelijk
Overzicht: Koeling en verwarming via wanden en plafonds
Wand- en plafondverwarming: kansrijk alternatief voor vloerverwarming?
Beperkingen van laagtemperatuur-afgiftesystemen in bestaande bouw
Vloerverwarming voor renovatie met houten vloeren
Afgiftesystemen in nieuwbouw: voor- en nadelen