Middels de ISDE-regeling (InvesteringsSubsidie Duurzame energie en Energiebesparing) worden gebouweigenaren sinds 2016 financieel ondersteund bij de aanschaf van kleine duurzame verwarmingsinstallaties die niet onder de SDE+ regeling (Stimulering Duurzame Energieproductie) vallen. Het kabinet heeft onlangs aangekondigd dat de per project toe te kennen ISDE-subsidie voor warmtepompen vanaf 2022 drie jaar lang wordt verhoogd.
228 miljoen euro in de pot
Momenteel kan 20 procent van de gemiddelde investeringskosten door subsidie worden gedekt en vanaf 1 januari aanstaande wordt dit 30 procent. Om hier voldoende geld voor beschikbaar te hebben, wordt de ISDE-subsidiepot de komende jaren flink aangevuld. In 2022 wordt er 64 miljoen euro extra voor vrijgemaakt, in 2023 96 miljoen en in 2024 128 miljoen. Voor 2022 is de totale pot met ISDE-subsidiegeld voor warmtepompen, zonneboilers, isolatie, pv-panelen en windmolens (alleen voor zakelijke gebruikers) en aansluiting op warmtenetten (alleen voor VvE’s) gevuld met 228 miljoen euro.
Toevoeging van isolatiemaatregelen
De ISDE-regeling, die in ieder geval tot 2025 doorloopt, is de laatste jaren op verschillende onderdelen gewijzigd. Zo is het sinds 2020 niet meer mogelijk om ISDE-subsidie aan te vragen voor maatregelen in een nieuwbouwwoning. Een andere, meer recente wijziging, is dat sinds 4 januari 2021 ook subsidie kan worden aangevraagd voor isolatiemaatregelen, en dat VvE’s een beroep op de ISDE kunnen doen voor het collectief aansluiten van woningen op een warmtenet. Met de toevoeging van isolatiemaatregelen is de oude SEEH (Subsidieregeling Energiebesparing Eigen Huis) voor woningeigenaren en bewoners overgeheveld naar de ISDE. Tot 31 december 2022 kunnen Verenigingen van Eigenaren overigens nog wel een beroep op de SEEH doen.
Voorwaarden voor isolatiesubsidie
Woningeigenaren kunnen ISDE-subsidie aanvragen voor vijf typen isolatiemaatregelen: gevelisolatie, dakisolatie, vloerisolatie, spouwmuurisolatie en hoogrendementsglas. Op de website van RVO staat welk subsidiebedrag voor elke maatregel (per 1 m² isolatie) kan worden aangevraagd. Bij de aanvraag van isolatiesubsidie geldt een belangrijke randvoorwaarde: om in aanmerking te komen, moeten minimaal twee maatregelen tegelijk worden genomen. Daarbij kan het om twee verschillende isolatiemaatregelen gaan, of om de combinatie van één isolatiemaatregel met minimaal één warmtetechniek zoals een warmtepomp. Die ‘twee’ maatregelen’-voorwaarde geldt alleen om in aanmerking te komen voor isolatiesubsidie. Bij de aanschaf van een warmtepomp of zonneboiler zijn geen aanvullende maatregelen nodig om ISDE-geld toegekend te krijgen; daarvoor gelden de huidige regels.
EIA voor ondernemers
Bedrijven die investeren in CO2-reductie, energiezuinige technieken en duurzame energie, kunnen ook gebruikmaken van de Energie-investeringsaftrek (EIA). Deze regeling maakt het mogelijk om 45,5% van de investeringskosten af te trekken van de fiscale winst. Gemiddeld levert dit een voordeel op van 11 procent, zo stelt RVO, uitvoeringsorganisatie van de regeling. Op de Milieu- en Energielijst waar alle technieken in staan waarvoor een beroep op de EIA (en MIA/Vamil) kan worden gedaan, zijn ook warmtepompen opgenomen.
Nieuwe regels bij ingrijpende renovatie
Afgelopen zomer werd nog een andere maatregel aangekondigd, die niet direct met de ISDE-regeling heeft te maken maar zeker impact kan hebben op het aantal ISDE-aanvragen. Volgens de aangekondigde regeling moeten bij de ‘ingrijpende renovatie’ van een woning of ander gebouw maatregelen worden doorgevoerd om een vastgestelde minimale hoeveelheid hernieuwbare energie op te wekken. Deze maatregel – die voortvloeit uit de Europese RED II (Renewable Energy Directive) – lijkt ervoor te zorgen dat dat bij ingrijpende renovatie van een bestaande woning de aanschaf van een (hybride) warmtepomp, zonnepanelen of zonneboiler feitelijk verplicht wordt.
Wat is ‘ingrijpende renovatie’?
Volgens het kabinet is sprake van ‘ingrijpende renovatie’ als minstens een kwart van de oppervlakte van de schil van het gebouw wordt vervangen of aangepast en tegelijkertijd veranderingen worden doorgevoerd aan het verwarmingssysteem. Eenvoudige na-isolatie van enkelsteens buitenmuren of het aanbrengen van isolatie onder een dakbeschot zou bijvoorbeeld niet onder deze maatregel vallen. Wanneer de nieuwe regeling wordt ingevoerd, is vooralsnog onbekend. Hij zou eigenlijk op 30 juni 2021 ingaan, maar werd uitgesteld omdat de juridische procedures ervoor niet op tijd waren afgerond. Half augustus noemde het kabinet ‘eind 2021’ als nieuwe invoerdatum, maar ook die termijn is inmiddels verstreken. In een Kamerbrief van afgelopen week stelde minister Ollongren dat ze – om te voorkomen dat Nederland een boete voor te late implementatie van de RED II krijgt – voornemens is het ontwerpbesluit over de regeling “in werking te laten treden op 1 februari 2022.”
ISDE per gemeente en provincie
De ISDE-viewer is een aardige tool die per gemeente of provincie een overzicht geeft van het aantal – en soort -apparaten waarvoor tussen 1 januari 2016 (toen de ISDE-regeling werd opgestart) en 31 december 2020 subsidie is aangevraagd. Of de tool binnenkort wordt geactualiseerd met de data van 2021, is ons niet bekend; dat zal begin 2022 blijken. De tool is te vinden via een zoekopdracht in Google (ISDE viewer + RVO).
Verschuiving in ISDE-verdeling technieken
Terug naar de ISDE-regeling. Interessant is om te zien over welke posten (isolatie, warmtepompoen, enz.) de toegekende ISDE-gelden zijn verdeeld. Voor 2021 was de totale subsidiepot gevuld met 124 miljoen euro (los van een separaat bedrag dat is gereserveerd voor pv-panelen en kleinschalige windmolens van bedrijven). Van januari tot en met november – de meest actuele periode waar nu gegevens over bekend zijn – was voor een kleine 84 miljoen euro aan aanvragen ingediend, waarvan 68,2 miljoen voor de particuliere markt en 15,2 miljoen voor de zakelijke markt. Als daarbij wordt gekeken naar de verdeling van subsidiegelden over verschillende technieken (warmtepompen, zonneboilers en de ‘nieuwkomers’ isolatie en warmtenetten) is er een opvallende verschuiving zichtbaar ten opzichte van voorgaande jaren. Waar warmtepompen eerder zowel bij particulieren als in de zakelijke markt de onbetwistbare koplopers waren als het gaat om subsidie-marktaandeel, is die rol bij particulieren overduidelijk overgenomen door isolatiemaatregelen.
Isolatiemaatregelen als koploper
Van de 68,2 miljoen euro door particulieren aangevraagd subsidiegeld was tot en met november 2021 47,6 miljoen (70 procent) bestemd voor isolatie. 17,8 miljoen euro (26 procent) werd aangevraagd voor de installatie van warmtepompen, 2,7 miljoen (3 procent) voor zonneboilers en een verwaarloosbaar bedrag (minder dan een ton) werd door VvE’s aangevraagd voor aansluiting op een warmtenet. In de zakelijke markt, die geen aanspraak kan maken op isolatiesubsidie vanuit de ISDE-regeling, is de warmtepomp nog steeds onbetwist koploper, met 13,5 miljoen euro (88 procent) van het totaal aangevraagde bedrag. Het overige subsidiebedrag werd hier aangevraagd voor de aanschaf van zonneboilers.
Demonstratieproject
Naast extra stimulering via de ISDE-verhoging, zet de overheid ook in op andere middelen om de aanschaf van een (hybride) warmtepomp te stimuleren. Zo werd onlangs een demonstratieproject opgestart waar 200 woningeigenaren aan kunnen deelnemen, met als doel om de praktijkprestaties van hybride systemen inzichtelijk te maken.
Nieuwe subsidieaanvragen in 2022
Vanaf 3 januari aanstaande staat op de website van rvo een nieuwe ISDE-apparatenlijst met de in het begin van dit artikel genoemde verhoogde bedragen. Een woningeigenaar kan het nieuwe, hogere subsidiebedrag aanvragen voor een warmtepomp of zonneboiler die na 31 december 2021 wordt geïnstalleerd. Voor systemen die voor die datum zijn geïnstalleerd, geldt dus het oude, lagere subsidiebedrag. Zakelijke aanvragers komen voor het hogere bedrag in aanmerking als hun aanvraag na 31 december 2021 wordt ingediend. Een mogelijk effect van de subsidieverhoging kan zijn dat het aantal ISDE-aanvragen in de huidige laatste weken van 2021 stokt omdat woningeigenaren de installatie van hun warmtepomp over de jaarwisseling tillen zodat ze meer subsidie krijgen. Het is overigens toegestaan om na het plaatsen van de warmtepomp nog maximaal twaalf maanden te wachten met het indienen van een ISDE-aanvraag.
